خوراک های علوفه ای و کنسانتره دام

By مدیر سایت In بولتن علمی, دام No comments

خوراک های علوفه ای و کنسانتره دام

علوفه ها
هر گونه خوراک گیاهی و پرحجم که ارزش غذایی داشته باشد و خوش خوراک هم باشد، علوفه نام دارد.

یونجه:
این علوفه ارزش غذایی زیادی دارد. یونجه به عنوان یک غذای عالی در تغذیه دام به خصوص برای گاو شیری استفاده می شود. پروتئین و کلسیم بالای این علوفه نشانه مرغوب بودن آن است. زمان برداشت یونجه وقتی است که یک سوم بوته ها به گل بنشینند. در جیره غذایی گاو شیری، بین دو تا چهار کیلوگرم یونجه در روز کافی و مناسب است.

شبدر:

گياهي است چند ساله و معمولا بلندتر از يونجه ، ولي ريشه هاي آن به گسترده گي يونجه نبوده و محصول آن نيز از يونجه كمتر است. ارزش غذايي شبدر شبيه به يونجه است ، فقط پروتئين خام آن اندكي كمتر از يونجه مي باشد.

یولاف:

علفي است چند ساله و پايا  است. به سهولت توسط بذر و ساقه زير زميني تكثير ميشود ، گل هاي طويل آن روي ساقه هايي با خارهاي كوتاه مايل به ارغواني است. معمولا در اواخر تابستان و پاييز چرا ميشود ، ولي تا زمستان تقريبا خوش خوراك باقي مي ماند. ساقه هاي اين علف بد خوراك است و غالبا دام ها از آن تغذيه نمي كنند. بر اساس ماده خشك ، حاوي 7 تا 13 درصد پروتئين خام است.

سیلوها:
برای استفاده بیشتر و بهتر از علوفه های خشک و هضم بهتر این علوفه ها، آنها را سیلو می کنند.

خوراک های فشرده شده یا کنسانتره دامی

علوفه های آردی و خوراک هایی که از رشته های کمی تشکیل شده اند خوراک های کنسانتره ای می گویند. وقتی مقدار مشخصی از ماده هایی مانند جو، سبوس، تفاله چغندر قند، کنجاله تخم پنبه را با تکمیل کننده های معدنی و ویتامینی مخلوط کنند، خوراک کنسانتره تهیه می شود.

برای برطرف کردن نیاز غذایی دام هایی که تولید بالایی دارند، علاوه بر علوفه باید مقدار مشخصی از کنسانتره دامی هم استفاده کرد. به گاوهای بومی و دورگ روستایی که بیشتر از هشت کیلوگرم شیر تولید می کنند، باید مقدار مشخصی کنسانتره دامی داد.

نکته های مهم در تغذیه مخلوط علوفه و کنسانتره

برای گاوهای شیری روستایی که تولید شیر آنان به هفت تا هشت کیلوگرم می رسد، لازم نیست که از کنسانتره استفاده کنید. با علوفه های مرغوب می توان نیاز غذایی این دام ها را برطرف کرد. ولی برای گاوهایی که در روز بیشتر از هشت کیلوگرم شیر تولید می کنند، باید از کنسانتره استفاده کرد.

برای این گاوها در برابر هر یک کیلوگرم شیر تولیدی، نیم کیلوگرم کنسانتره دامی لازم است. برای مثال اگر گاوی چهارده کیلوگرم شیر تولید می کند، باید روزانه هفت کیلوگرم کنسانتره به اضافه مقدار لازم علوفه تازه و مرغوب بخورد.

تغییر جیره غذایی دام باید با احتیاط کم کم انجام شود. تا باعث کم شدن تولید نشود. اگر در غذای دام از ضایعات استفاده می شود باید با توجه به نوع ماده افزودنی از مقدار کنسانتره کم کرد.
علوفه های سبز، رطوبت زیادی دارند. به همین دلیل دو تا سه برابر علوفه های خشک باید مصرف شوند. اگر بتوان علوفه و کنسانتره را به طور کامل مخلوط کرد، خیلی مناسب است. اگر این کار انجام نشد، سعی کنید فاصله زمانی بین تغذیه با علوفه و کنسانتره خیلی کم باشد.

فراهم کردن خوراک لازم برای دام های مختلف

همه دام ها برای تولید باید انرژی و پروتئین کافی مصرف کنند. مقدار مصرف ماده های غذایی دام ها با هم فرق می کند.

الف) گاوهای شیرده:

این گاوها به دلیل تولید شیر، خوراک هایی لازم دارند که پروتئین زیادی داشته باشند. مخلوط علوفه هایی مانند یونجه خشک با کنسانتره دامی که انرژی کافی داشته باشند، بسیار مناسب است. در ابتدای دوره شیرواری چون دام وزن زیادی را از دست داده و اشتهای کمتری دارد، باید از علوفه های مرغوب و کنسانتره خوب استفاده کرد.

ب) گاوهای خشک آبستن:

در آخر دوره شیرواری یعنی سه ماه قبل از زایمان کم کم باید از مقدار کنسانتره دامی و علوفه های مرغوب کم کرد. به جای آن می توان، خوراک های کم ارزش تر را در غذای دام قرار داد. یعنی می توان به طور کامل از علوفه استفاده کرد و دیگر به دام ها کنسانتره نداد. استفاده زیاد از غذای آردی در گاوهای خشک باعث چاقی آنان می شود. در نتیجه، سخت زایی و بیشترشدن هزینه ها را به دنبال دارد. دو هفته قبل از زایمان، کم کم مقدار کنسانتره در غذای دام را اضافه کنید. همچنین از علوفه های مرغوب مانند یونجه باید در خوراک دام استفاده کرد.

ج) گوساله های پرواری:

ـ سه ماهه اول دوره پروار: در این دوره، استخوان ها و اندام گوساله ها رشد می کند. بنابراین گوساله ها به خوراک هایی نیاز دارند که پروتئین زیادی داشته باشند. برای این کار، علوفه هایی مانند یونجه و شبدر مناسب هستند. به علاوه در مخلوط کنسانتره باید از کنجاله تخم پنبه استفاده کرد. همچنین استفاده از کربنات کلسیم یا پودر آهک و خوراک های کلسیم دار ضروری است.اضافه وزن روزانه در این دوره، با هزینه کمتر و سرعت بیشتر انجام شود. بنابراین، پروار دام های جوان از نظر اقتصادی باصرفه تر است.

ـ سه ماهه دوم پرواردر این دوره گوساله ها رشد ابتدایی خود را انجام داده اند. در نتیجه، استخوان ها و اندام ها رشد کمتری دارند. بنابراین، برای پروار و چاق شدن گوساله ها باید از خوراک های پرانرژی و علوفه هایی که تا حدودی مرغوب هستند، استفاده کرد. آرد جو، تفاله چغندر قند، ملاس، علف باغ و مقداری یونجه و کاه برای این دوره مناسب هستند. در این دوره برای اضافه شدن وزن گوساله ها باید هزینه بیشتری کرد. همچنین هفتاد درصد غذای دام باید از کنسانتره دامی که مواد پرانرژی دارد، تشکیل شود.

روش غنی سازی کاه

به دلیل استفاده زیاد کاه در تغذیه دام، غنی سازی این علوفه اهمیت زیادی دارد. برای غنی سازی کاه، ابتدا آب و مقدار مشخصی اوره را با هم مخلوط می کنند. اگر ملاس هم وجود داشته باشد، مقدار مشخی از ملاس هم با آن مخلوط می کنند. وقتی اوره و ملاس در آب به خوبی حل شد، آن را بر روی توده کاه می پاشند و کاه را به هم می زنند. سپس آب را در داخل سیلوی سیمانی می ریزند و فشرده می کنند. با این کار هوای داخل سیلو خارج می شود. سپس اب استفاده از پلاستیک روی آن را می پوشانند. این کاه به مدت بیست و پنج روز به همین صورت باقی می ماند و سپس مصرف می شود.

مقدار ماده های لازم برای غنی سازی کاه
ـ ملاس ۴ تا ۱۰ کیلوگرم
ـ کاه ۱۰۰ کیلوگرم
ـ آب ۵۰ تا ۸۰ لیتر
ـ اوره ۴ کیلوگرم
فایده های غنی سازی کاه
۱ پانزده درصد به ارزش غذایی کاه اضافه می شود.
۲ پروتئین کاه بیشتر می شود.
۳ کاه خوش خوراک می شود.
۴ اگر در غنی سازی کاه از ملاس هم استفاده شود، انرژی آن بیشتر می شود.